2021 Vergi Rehberi Yayınlandı!
Aralık 2019’da Çin’in Wuhan şehrinde başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs pandemisi, maalesef milyonlarca insanın vefat etmesine ve dünya ekonomisinin de 1929 ekonomik buhranından bu yana en büyük daralmayı yaşamasına neden olmuştur.
Umudumuz 2021’in, tüm bu olumsuzlukların sona erdiği, hem ülkemize hem de tüm insanlığa sağlık, mutluluk ve refahın hakim olduğu bir yıl olmasıdır. Bir çok işletme 2020 Mart ayında koronavirüsün Türkiye’de de ortaya çıkması ile Nisan ve Mayıs aylarında alınan önlemler neticesinde üretimini ya durdurmak ya da minimum seviyeye indirmek zorunda kalmıştı. Sokağa çıkma yasakları ve benzeri önlemler neticesinde salgının hızının yaz ortalarına doğru azalması sosyal hayatın normalleşmesi ve ekonomik toparlanma yönünden bir nebze de olsa içimize su serpmişti. Bu dönemde belirli sektörlerde Katma Değer Vergisi ve Muhtasar beyannamelerin beyan ve ödemeleri ile SGK primlerinin ödenmesi yılın son üç ayına kadar ertelenmişti. Ayrıca koronavirüs tedbirleri çerçevesinde, bazı mal ve hizmet teslimlerinde KDV oranları ile kiralamalarda uygulanan stopaj oranlarının düşürülmesi ve çalışma sürelerini azaltan veya durduran işletmelere uygulanan kanuni şartların esnetilerek kısa çalışma ödeneğinden daha kolay bir şekilde yararlanma imkânının sağlanması belirli bir rahatlama getirmiştir. Bu düzenlemelere paralel olarak işten çıkarma yasağına ve ücretsiz izin döneminde nakit ücret desteğine ilişkin düzenlemeler de hayata geçirilerek, işletmelerin ve çalışanlarının salgından sonra da faaliyetlerine devam etmeleri sağlanmıştır. Ayrıca şirketlerin özkaynaklarının erimesinin önüne geçilmesini sağlamaya yönelik kâr dağıtımına da yıl sonuna kadar birtakım sınırlamalar getirilmiştir. Diğer taraftan, ekonomik faaliyetlerin azalması ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle sermayenin kaybı veya borca batık olma durumlarının hesaplanmasında dikkate alınmayacak gider çeşitleri artırılmıştır.
Salgın sürecinde olsa da 2020 yılında e-irsaliye ve e-SMM uygulamalarına başarı ile geçilmiştir. 2021 yılında e-defter, e-arşiv fatura ve e-fatura kapsamına girmesi gereken mükellef sayısının daha da artması beklenmektedir. 2019 yılında yürürlüğe girdiğinde kamuoyunda tartışma konusu olan Değerli Konut Vergisi’ne dair 2020 yılı başlarında iyileştirici bazı düzenleme ve ertelemeler yapılarak ilk Değerli Konut Vergisi beyannamesinin 2021/Şubat ayında verilmesine olanak sağlanmıştır.
Yılsonuna doğru yeni bir alacak yapılandırması kanunu ile kesinleşmiş alacakların tahsilatı hızlandırılmaya çalışılmış, ayrıca yurt içi ve yurt dışı varlıkların milli ekonomiye kazandırılması amacıyla yeni bir varlık barışı düzenlemesi yapılmıştır. Yine Aralık ayında Türk Ticaret Kanunu’nda yapılan bir düzenleme ile hamiline payların Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi zorunluluğu getirilmiş ve söz konusu bildirimi yapmayan hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin pay senedine bağlı haklarını kullanmaları ise bir nevi kısıtlanmıştır.
Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması kapsamında finansal bilgilerin otomatik olarak değişimine ilişkin ülkeler listesi yayınlanarak bilgi değişimine başlanmıştır. Ayrıca Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün Matrah Aşındırma ve Kâr Aktarımı (BEPS) 13 numaralı eylem planında yer alan transfer fiyatlandırması raporlama standartları çerçevesinde Ülke Bazlı Raporlama ile ilgili düzenlemeler yapılmış ve ayrıca otomatik değişim yapılacak ülkeler listesi de yayınlanmıştır. Tüm dünyada tartışma konusu olan çok uluslu dijital şirketlerin vergilendirilmesine yönelik dijital hizmet vergisi kanunu çıkarılarak bu tür şirketlerin Türkiye’de vergilendirilmesine dair gerekli yasal mevzuat oluşturulmuştur.
Matrah Aşındırma ve Kar Kaydırmasının Engellenmesine Yönelik Vergi Anlaşmaları İle İlgili Önlemlerin Uygulanmasına İlişkin Çok Taraflı Sözleşme kanun tasarısı T.B.M.M.’ne sunulmuş bulunmaktadır. Sözleşme ile taraf ülkeler bakımından çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının özüne dokunulmadan bu anlaşmalarda Hazine gelirlerinin azalmasına neden olmayacak değişiklikler yapılacak ve mezkur anlaşmalar uluslararası standartlarla uyumlu hale getirilmiş olacaktır. Böylece karların, karı meydana getiren esas ekonomik faaliyetlerin yürütüldüğü ve değerin yaratıldığı yerde vergilendirilmesi sağlanacaktır. Söz konusu sözleşmenin yürürlüğe girmesi ile önümüzdeki dönemde başta Hollanda olmak üzere birçok ülke ile yapılan vergi anlaşmalarının dolayısıyla da var olan şirket yapılandırmalarının önemli ölçüde etkileneceğini belirtmek isterim.
